"พระกริ่งหนองแส" เป็น “พระกริ่งจีนนอก” อีกองค์หนึ่ง ที่มีชื่อเสียงอย่างมากเคียงคู่กันมากับ "พระกริ่งบาเก็งจีนนอก" และเป็นหนึ่งในชุด "เบญจภาคีพระกริ่งนอกยอดนิยมตลอดกาล" มีการขุดพบในประเทศเขมร บนเขาพนมบาเค็งเช่นเดียวกัน อายุของพระกริ่งหนองแส น่าจะเก่าแก่พอๆกันกับ “พระกริ่งใหญ่และพระกริ่งบาเก็ง” หรือหากจะหลังกว่านั้นก็ไม่มากนัก เป็นพระกริ่งที่มีต้นกำเนิดอยู่ที่ “หนองแส หรือเมืองแส” แห่งอาณาจักรน่านเจ้า ซึ่งแต่เดิมก็เป็นอาณาจักรของคนไทยเชื้อสายหนึ่ง ในปัจจุบันคือมณฑลฮุนหนำในประเทศจีน ผู้ที่สร้างพระกริ่งหนองแส สันนิษฐานว่า เป็นพระกริ่งที่กษัตริย์ราชวงศ์หนองแสได้สร้างขึ้น ในขณะที่อาณาจักรน่านเจ้ารุ่งเรืองที่สุด น่าจะเป็นสมัยพระเจ้าพีล่อโก๊ะ หรือขุนบรม ปกครองอยู่ในระหว่างปี พ.ศ.1270-1290 ซึ่งมีสัมพันธไมตรีกับประเทศจีนและทิเบต...

..."พระกริ่งหนองแส" ได้ชื่อมาจากสถานที่สร้างพระกริ่ง จึงเป็นที่มาของชื่อพระ สร้างจากเนื้อโลหะสำริดแก่ทอง เช่นเดียวกับพระกริ่งใหญ่ และพระกริ่งบาเก็ง ที่เรียกว่า"เนื้อทองดอกบวบ"หรือ"ทองม้าฬ่อ" ผิวของพระจะเป็นสีน้ำตาลเข้มอมดำ สำหรับพระกริ่งหนองแสนี้มีความแตกต่างที่เป็นเอกลักษณ์ ก็คือเป็นพระที่สร้างขึ้นโดย “ไม่มีการบรรจุเม็ดกริ่ง” แต่ที่นิยมเรียกกันว่าพระกริ่ง เนื่องจากมีขนาดและพุทธลักษณะแบบเดียวกันกับพระกริ่ง พระกริ่งหนองแสเป็นพระกริ่งแบบเทตันทั้งองค์ มีบางองค์ที่เป็นแบบก้นกลวงก็มี แต่ก็มิได้มีการบรรจุเม็ดกริ่งใดๆ มีพุทธลักษณะเด่นอีกประการหนึ่งก็คือ ถ้ามองด้านข้างองค์พระ จะเห็นได้ว่าองค์พระเอนลู่ไปทางด้านหลังมาก ส่วนฐานด้านหลังก็จะยื่นออกมาแบบก้นแมลงสาป เพื่อรองรับน้ำหนักขององค์พระที่เอนไปด้านหลัง พระพักตร์ของพระกริ่งหนองแสจะไม่ค่อยออกไปทางช่างจีน แต่วงพระพักตร์กลับเป็นแบบไทย ส่วนฐานบัวก็แตกต่างจากพระกริ่งใหญ่ โดยกลีบบัวจะเป็นแบบกลีบบัวของศิลปะทิเบต กล่าวคือเป็นบัวเม็ดไข่ปลาสองชั้น พระศกด้านบนที่มุ่นมวยผมนั้นจะเป็นแบบผมรัดเกล้าตามแบบฉบับของลัทธิมหายาน โดยต่างจากพระกริ่งชนิดอื่นๆ พระกริ่งหนองแสนั้นมี 2 ลักษณะพิมพ์ทรง โดยพระกริ่งองค์ที่นำมาลงโชว์นี้เป็น "พระกริ่งหนองแส พิมพ์ใหญ่" มีพุทธลักษณะโดยทั่วไปคล้ายคลึงกัน แตกต่างกันเพียงที่เม็ดพระศกของพระพิมพ์ใหญ่นี้ มีลักษณะเป็นเม็ดนูนเหมือนกับพระกริ่งบาเก็ง ไม่ได้เป็นมุ่นมวยแบบผมรัดเกล้าแบบ "พระกริ่งหนองแสพิมพ์เล็ก" ซึ่งมีลักษณะตามความที่กล่าวมาแล้วนั้นทุกประการ และพระกริ่งหนองแสพิมพ์ใหญ่นี้ พบเจอน้อยมากๆ หายากยิ่งกว่าพระกริ่งใหญ่ และพระกริ่งบาเก็งเสียอีก หากพิจารณาพระกริ่งพิมพ์หนองแส ของสำนักต่างๆที่สร้างในประเทศไทยนั้น ส่วนมากล้วนถอดแบบมาจากพระกริ่งหนองแส"พิมพ์เล็ก"แทบทั้งนั้น การพบพระกริ่งหนองแสนี้ นอกจากพบที่หนองแสแล้ว ยังพบที่ประเทศเขมรแลเประเทศไทยอีกด้วย ซึ่งคงจะมีความสัมพันธ์ทางด้านการค้า และได้นำพระมาเผยแพร่ และบรรจุไว้ในกรุต่างๆ เช่นเดียวกับการพบพระกริ่งใหญ่ และพระกริ่งบาเก็งในประเทศไทยและเขมรนั่นเอง พระกริ่งหนองแส จึงนับได้ว่าเป็นพระกริ่งอีกองค์หนึ่ง ที่เปี่ยมด้วยพระพุทธคุณสูงล้น และทรงคุณค่าเลิศทางประวัติศาสตร์อย่างยิ่งครับ...

...พระกริ่งหนองแสองค์นี้ เคยเป็นพระกริ่งองค์สุดรัก-สุดหวงแหนของ อาจารย์ ก๊อนหน่ำ แซ่ใช้ นักสะสมพระสมเด็จวัดระฆังและพระเครื่องชั้นครูรุ่นลายคราม ที่มีชื่อเสียงมากที่สุดคนหนึ่ง เป็นพระระดับตำนานที่สวยงามและสมบูรณ์ที่สุดในวงการ ได้รับรางวัลชนะเลิศที่ 1 ในงาน "นิทรรศการประกวดพระบูชา พระเครื่อง และเหรียญ ณ.ธนาคารศรีนครสำนักงานใหญ่ สวนมะลิ วันที่ 9-18 กันยายน 2519" ซึ่งเป็นตำนานแห่งงานประกวดพระเครื่องที่ยิ่งใหญ่ที่สุด กรรมการผู้ตัดสินพระในยุคนั้น ล้วนเป็นผู้ทรงคุณวุฒิที่ทรงความรู้ ความเชี่ยวชาญชำนาญเยี่ยมยอด และเปี่ยมด้วยคุณธรรม และความยุติธรรมอย่างแท้จริง พระที่ส่งเข้าประกวดในงานนี้มีจำนวนมากมาย และแต่ละองค์มีความงดงามมากกว่าที่พบเห็นในปัจจุบันนี้ยิ่งนัก ดังนั้นพระที่ได้รับรางวัลชนะการประกวด ในงานนี้จึงนับได้ว่า เป็นพระเครื่องระดับตำนานของวงการพระเครื่อง อันมีเกียรติยศยิ่งตลอดกาล สมควรแก่ความภาคภูมิใจครับ...